കൌരവപാണ്ഡവ യുദ്ധം ദുര്‍ഗുണ സദ്ഗുണ സംഘര്‍ഷം. വ്യക്തിമനസ്സിലെ എണ്ണിയാലൊടുങ്ങാത്ത ദുര്‍ഗുണങ്ങളുടെ പ്രതീകമാണ് കൌരവര്‍. പാണ്ഡവരാകട്ടെ എണ്ണത്തില്‍ കുറഞ്ഞ
വ്യക്തിമനസ്സിലെ എണ്ണിയാലൊടുങ്ങാത്ത ദുര്‍ഗുണങ്ങളുടെ പ്രതീകമാണ് കൌരവര്‍. പാണ്ഡവരാകട്ടെ എണ്ണത്തില്‍ കുറഞ്ഞ സദ്ഗുണങ്ങളുടെ പ്രതീകവും. ഇവ തമ്മില്‍ വ്യക്തിക്കുള്ളില്‍ നടക്കുന്ന സംഘര്‍ഷമാണ് കുരുക്ഷേത്ര യുദ്ധത്തിലൂടെ വെളിപ്പെടുന്നത്.
ധര്‍മ്മഭൂമിയായ കുരുക്ഷേത്രത്തില്‍ യുദ്ധോല്‍സുകരായി ഒത്തു ചേര്‍ന്ന എന്റെ ആളുകളും പാണ്ഡവരും എന്ത് ചെയ്തു എന്നാണു ധൃതരാഷ്ട്രര്‍ സന്ജയനോട് ചോദിക്കുന്നത്. ഓരോ വ്യക്തിയും സ്വന്തം അന്തകരണത്തില്‍ ചോദിക്കേണ്ട ചോദ്യമാണിത്. ധര്‍മ്മഭൂമിയില്‍ എന്നോട് ചേര്‍ന്ന് നില്‍ക്കുന്ന ദുര്‍ഗുണങ്ങള്‍ക്കെതിരെ സദ്ഗുണങ്ങള്‍ എന്തെങ്കിലും ചെയ്തോ എന്നാണു ചോദ്യത്തിന്‍റെ സാരം.
ദുര്യോധനന്‍ ധനം ദുര്‍വ്യയനം ചെയ്യുന്നവനാണ്. ദുശ്ശാസനാകട്ടെ തെറ്റായ ശാസനകള്‍ പുറപ്പെടുവിക്കുന്നവനും. ഇത്തരം അസഘ്യം ദുര്‍ഗുണങ്ങള്‍ക്കുമേല്‍ ആത്മവിഷയ തല്‍പ്പരരായ പാണ്ഡവര്‍ എന്ത് ചെയ്തു എന്നാണു അന്വേഷിക്കേണ്ടത്.
ഡാര്‍വിന്റെ പരിണാമസിദ്ധാന്തത്തിന്റെ പൂരണമാണ് ധൃതരാഷ്ട്രരുടെ ചോദ്യത്തിലുടെ വ്യാസന്‍ നിര്‍വഹിക്കുന്നത്. വാനരില്‍ നിന്നും നരനിലേക്കുള്ള പരിവര്‍ത്തനമാണ് ഡാര്‍വിന്‍ അവതരിപ്പിച്ചത്. വ്യാസനാകട്ടെ നരനില്‍ നിന്നും നാരായണനിലേക്കുള്ള പരിവര്‍ത്തനത്തെയും.
ധൃതരാഷ്ട്രരുടെത് പ്യൂപ്പ അവസ്ഥയാണെങ്കില്‍ സഞ്ജയനിലുടെ അര്‍ജുനനിലൂടെ കടന്നു ശ്രീകൃഷ്ണനിലെത്തുമ്പോള്‍ അത് ചിത്രശലഭമായി മാറുന്നു. ഈ പരിവര്‍ത്തനം സാധ്യമാവുന്നതിനു ധൃതരാഷ്ട്രരുടെ ചോദ്യം ഓരോ വ്യക്തിയും മനസ്സില്‍ സദാ ഉന്നയിക്കണം.
ധര്‍മ്മഭൂമിയായ കുരുക്ഷേത്രത്തില്‍ യുദ്ധോല്‍സുകരായി ഒത്തു ചേര്‍ന്ന എന്റെ ആളുകളും പാണ്ഡവരും എന്ത് ചെയ്തു എന്നാണു ധൃതരാഷ്ട്രര്‍ സന്ജയനോട് ചോദിക്കുന്നത്. ഓരോ വ്യക്തിയും സ്വന്തം അന്തകരണത്തില്‍ ചോദിക്കേണ്ട ചോദ്യമാണിത്. ധര്‍മ്മഭൂമിയില്‍ എന്നോട് ചേര്‍ന്ന് നില്‍ക്കുന്ന ദുര്‍ഗുണങ്ങള്‍ക്കെതിരെ സദ്ഗുണങ്ങള്‍ എന്തെങ്കിലും ചെയ്തോ എന്നാണു ചോദ്യത്തിന്‍റെ സാരം.
ദുര്യോധനന്‍ ധനം ദുര്‍വ്യയനം ചെയ്യുന്നവനാണ്. ദുശ്ശാസനാകട്ടെ തെറ്റായ ശാസനകള്‍ പുറപ്പെടുവിക്കുന്നവനും. ഇത്തരം അസഘ്യം ദുര്‍ഗുണങ്ങള്‍ക്കുമേല്‍ ആത്മവിഷയ തല്‍പ്പരരായ പാണ്ഡവര്‍ എന്ത് ചെയ്തു എന്നാണു അന്വേഷിക്കേണ്ടത്.
ഡാര്‍വിന്റെ പരിണാമസിദ്ധാന്തത്തിന്റെ പൂരണമാണ് ധൃതരാഷ്ട്രരുടെ ചോദ്യത്തിലുടെ വ്യാസന്‍ നിര്‍വഹിക്കുന്നത്. വാനരില്‍ നിന്നും നരനിലേക്കുള്ള പരിവര്‍ത്തനമാണ് ഡാര്‍വിന്‍ അവതരിപ്പിച്ചത്. വ്യാസനാകട്ടെ നരനില്‍ നിന്നും നാരായണനിലേക്കുള്ള പരിവര്‍ത്തനത്തെയും.
ധൃതരാഷ്ട്രരുടെത് പ്യൂപ്പ അവസ്ഥയാണെങ്കില്‍ സഞ്ജയനിലുടെ അര്‍ജുനനിലൂടെ കടന്നു ശ്രീകൃഷ്ണനിലെത്തുമ്പോള്‍ അത് ചിത്രശലഭമായി മാറുന്നു. ഈ പരിവര്‍ത്തനം സാധ്യമാവുന്നതിനു ധൃതരാഷ്ട്രരുടെ ചോദ്യം ഓരോ വ്യക്തിയും മനസ്സില്‍ സദാ ഉന്നയിക്കണം.
